[مقدمه]
[مقدمه]
5
بسم اللّه الرّحمن الرّحيم اللّهم صلّ على محمّد و آل محمّد، و منّ علينا بظهور إمام زماننا، الّذي ببقائه بقيت الدّنيا، و بيمنه رزق الورى، و بوجوده ثبتت الأرض و السّماء. . . . 1
اكنون بيش از سه قرن است كه چهرۀ درخشان علاّمۀ مجلسى، توجّه محقّقان و دانشمندان شرق و غرب را به خود جلب كرده است، و كتابها، مقاله‌ها و رساله‌هايى گوناگون دربارۀ جوانب متعدّد فعاليّتهاى علمى، اجتماعى و سياسى او پرداخته آمده است.
و پوشيده نيست كه از جمله اقدامات مهمّ آن بزرگوار، سامان دادن به صدها كتاب و رساله در تبيين و تدوين معارف قرآن و عترت بوده كه نقش بسزايى در توسعه و نشر فرهنگ شيعى داشته است.
علاّمۀ مجلسى با توفيق شگرفى به تنظيم، ترجمه، شرح و بالجمله احياى احاديث اهل البيت عليهم السّلام همّت گمارد، و راهيان طريق ولايت را قرين هدايت خويش گرداند.
با توجّه به گستردگى و وسعت تأليفات و آثار آن بزرگمرد، و اهميّت تنظيم
1) -قسمتى از لوحۀ سنگى منصوب بر ديوار سردر قديمى مقبرۀ مجلسى كه به سال 1092 ق توسّط شخصى به نام محمّد مؤمن كاظمى نوشته شده است.
6
فهرستى كارآمد از نوشته‌هاى وى، بر آن شديم تا در حدّ توان خويش، گامى هرچند كوتاه در اين مسير فراپيش‌نهيم، و با فراهم آوردن «كتابشناسى آثار علاّمۀ مجلسى» ما نيز سهمى در برپائى مكتب آل اللّه داشته باشيم، و از فيض عظيم آن محروم نمانيم.
كتابشناسى آثار مردى كه ناسزاى دشمنانش دربارۀ وى، نشان از جلال و عظمت او دارد.
در نگارش چنين اثرى، رسم بر اين است كه شرحى در احوال و زندگانى صاحب آثار به عنوان پيش درآمد نگاشته شود. و ليكن در مقام عمل، خود را ناتوانتر از آن يافتيم كه از حال و مقام آن غوّاص بحار الانوار ذكرى به ميان آوريم. از اين‌رو فقط به ذكر منابع شرح احوال و آثار علاّمۀ مجلسى بسنده كرديم. و به پاس حرمت آن بزرگوار، دو رسالۀ خطّى را كه از خويشان وى در همين زمينه نگاشته‌اند، به عنوان پيش درآمد تقديم خوانندگان ارجمند مى‌كنيم.
ناگفته نماند كه در گذشته دانشمندانى اقدام به تدوين فهرست آثار علاّمه مجلسى كرده‌اند كه عبارتند از:
1. سيّد محمّد بن احمد حسينى لاهيجانى در نظم اللآلى/367-373، تحقيق سيّد مهدى رجائى، قم: دار الكتب الاسلامى، اوّل،1411 ق.
2. محمّد حسين بن محمّد صالح حسينى خاتون‌آبادى، فهرست تأليفات علاّمۀ مجلسى.
3. مولى محمّد نصير بن مولى عبد اللّه بن علاّمه مولى محمّد تقى مجلسى (الذريعه 16/380،397، مجلس 16/403) .
4. . . آخر شجرة الاولياء (آستان قدس 7(1) /138) .
5. محمّد صالح خاتون‌آبادى (الذريعه 16/380) .
البته به اقتضاى «الفضل للمبتدى و إن أحسن المقتدى» حقّ تقدّم با آنان است كه سعيشان مشكور باد.
روش كار در تدوين اين كتابشناسى به صورت ذيل بوده است:
7
. 1-نام كتاب با استفاده از تصريح مؤلّف در متن كتاب يا در اجازات، و يا با مراجعه به مدارك معتبر ديگر به دست داده شده است.
2. آغاز و انجام كتاب از روى نسخۀ چاپى يا خطّى، و يا با استفاده از فهرستهاى موجود آورده شده، تا كتاب بهتر مورد شناسايى قرار گيرد.
3. تاريخ ساخت كتاب با بهره‌گيرى از منابع معتبر، و نيز موضوع آن بيان شده است.
4. نسخه‌هاى چاپى و خطّى هركتاب و رساله در حدّ امكانات استقصاء و ارائه شده و ليكن به علّت كثرت نسخه‌ها، تعداد محدودى از آنها معرّفى شده و به مواضع باقيمانده در فهرستهاى مربوطه ارجاع داده شده است.
5. گزينه يا ترجمۀ هريك از كتابها در حدّ اطّلاع ياد شده است.
6. در تهيّۀ اين مجموعه به منابع فرنگى و نسخه‌هاى موجود در كتابخانه‌هاى خصوصى مراجعه نشده است.
7. نظر به اينكه برخى از آثار علاّمۀ مجلسى با نامهاى گونه‌گون در فهرستها آمده، سعى بر اين بوده است كه اثر به نام واحدى ارجاع داده شود. بنابراين خوانندگان گرامى با مراجعه به بخش ارجاعات مى‌توانند اثر موردنظر خود را در متن كتاب بيابند. به‌طور مثال كتاب «العقائد» در فهرستها به نامهاى: الغافر، سير و سلوك، صراط النجاة، اعتقادات و. . . آمده كه همۀ آنها به «العقائد» ارجاع داده شده است.
اللّهم فتقبّل منّا
حسين درگاهى-على اكبر تلافى داريانى
جمعه،6/ارديبهشت/1370 ش 11/شوّال/1411 ق
جستجو
دیگر سایت های موسسه
