ملامحمد تنکابنی فرزند عبدالفتاح. فقیه، متکلم، محدث و حکیم ایرانی در قرن 11 و اواخر قرن 12 هجری قمری در سال 1040 هـ ق در سراب یکی از روستاهای تنکابن در رامسر به دنیا آمد. (مشهور به سراب و فاضل سرابی) خانواده اش مؤمن و متدین بودند.
او مقدمات علوم اسلامی را در مدارس تنکابن فرا گرفت بعد به اصفهان رفت و نزد علمای بزرگ آنجا کسب علم کرد تا آنجا که از علمائی چون محمدباقر مجلسی، محمدعلی استرآبادی، محقق سبزواری، شیخ علی مشهدی معروف به شیخ علی صغیر و دیگران اجازه روایت گرفت. ملامحمد خودش از بزرگانی بود که اجازه روایت می داد. علمائی چون محمد شفیع لاهیجی، (لاهیجانی) میرمحمدحسین حسینی خاتون آبادی نوه دختری محمدباقر مجلسی، و دو پسر ملامحمد که محمدصادق و محمدرضا تنکابنی بودند، از ایشان اجازه روایت داشتند.
سلسله اجازه محدثان دو قرن بعد نیز به او منتهی می شود. او در مناظره هم استاد بود. ملامحمد، مؤلفی پرکار و پرتلاش بود و نزدیک به سی کتاب در زمینه های مختلف علوم دینی نوشته است. این کتب و رساله ها به زبان فارسی و به زبان عربی است.
سرانجام این عالم بزرگ تشیع در سال 1124 هـ ق، در اصفهان درگذشت. مزار ایشان در محله خواجو مجاور تخت فولاد می باشد که همانجا عمارت و گنبدی بنا شده است و به تکیه فاضل سراب (تکیه جویباره ایها) معروف است.
اساتید مولی محمد
1- استاد محمدباقر محقق سبزواری (استاد فقه) محقق سبزواری مؤلف «ذخیرةالمعاد»
2- رجبعلی تبریزی (استاد فلسفه)
3- علامه محمدباقر مجلسی
4- محمدتقی مجلسی
5- آقاحسین خوانساری
برخی تألیفات و آثار
1- اثبات الصانع القدیم ...، به عربی است و در اثبات وجود خدا و توحید و دلائلی بر اثبات وجود پیامبر
2- حجیة الاجماع والخبرالواحد به عربی
3- رساله فی اصول الدین والعقاید، که نسخه ای از آن به خط "میرطالب مازندرانی امیرکلایی" در کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، نگهداری می شود.
4- رویة الهلال قبل الزوال
5- چند رساله به فارسی و عربی در اثبات وجوب عینی نماز جمعه در غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه و رد قائلان به حرمت آن.
6- حاشیه بر "ذخیرة المعاد" محقق سبزواری
7- حاشیه بر "آیات الاحکام" مقدس اردبیلی
8- حاشیه بر "معالم الاصول" علامه حلی
9- سفینة النجاة، به عربی است در کلام و امامت
10- ضیاء القلوب، به فارسی در امامت و اثبات مذهب حق در میان فرق اسلامی.
فاضل سراب گذشته بر مقام رفيع علمي، شاگردان متعددي تربيت نمود و بسياري از علما، بزرگان و محدثان آن زمان از محضر وي كسب اجازه نمودند بزرگاني همچون: ملا محمد شفيع گيلاني لاهيجي، ملا محمد جعفر كرماني خراساني، محمد باقر بن سيد علاءالدين محمد گلستانه، مير محمد حسين خاتون آبادي، ملا عبدالباقي سبزواري از حوزه درس وي كسب فيض نمودند.
وفات
سرانجام فاضل سراب تنكابني پس از عمري نزديك به هشتاد وپنج سال در شب دوشنبه ۱۸ ذي الحجه سال ۱۱۲۴ ه. ق دار فاني را وداع گفت و در تخت فولاد اصفهان مدفون گرديد. مدفن وي به صورت آرامگاهي درآمد كه نه تنها بسياري از علما، فقها، هنر مندان و مشاهير علم و ادب را در خود جاي داد بلكه از حيث معماري و سبك خاص بناي آن نيز همواره زائرين بسياري را به جهت زيارت به سوي خود معطوف نموده است. مشخصه بارز شيوه معماري تكيه فاضل، بناي بقعه اي گنبددار آجري بر روي پلان هشت ضلعي است كه با جزئيات ديگري آن را از ساير تكاياي دوره صفوي متمايز ساخته است. بقعه مذكور آجري ساده و فاقد تزئيناتي همچون گچبري وكاشيكاري است. در اطراف مقبره وي قبور چندي متعلق به خاندان جويباره‌اي از نوادگان فاضل سراب مشاهده مي‌شود و به همين علت اين تكيه را گاهي تكيه جويباره‌اي نيز مي‌خوانند.
نمایش فیلم [1]
