اثر آيت الله حاج محمد باقر كمرهاى، ترجمه جلد شانزدهم بحارالانوار به زبان فارسى در 27 آبان سال 1361 ش ميباشد كه توسط آقاى محمد بهشتى تصحيح شده است. جلد شانزدهم از مجموعه بيست و پنج جلدى كتاب بحار، كه مطابق جلد 71 الى 73 از مجموعه 110 جلدى است كه در مورد آداب معاشرت و آداب و سنن مى باشد.
ساختار و محتوا
جهت شناسائى و آموزش حقوق ميان افراد خانواده، همسايگان، هم شهريان، هموطنان و همنوعان در اسلام و ديدگاه شيعه، علامه مجلسى كتاب العشره را در آداب معاشرت و آميزش انسانها و مسلمانها تنظيم نموده است.
جلد اول با مقدمهاى از مترجم شروع و سپس ترجمهاى از گفتار ناشر ذكر ميشود و بعد از آن كتاب را در سى باب مرتب نموده در حالى كه اين كتاب تماما روايى است و مترجم به آن چيزى نيفزوده است. در باب اول آن كه كلياتى از حقوق ميباشد، رساله حقوق امام سجاد( ع) ذكر شده و در باره معاشرت با خويشاوندان و بردگان و خدمتكاران( بيشتر در درون خانه)، همچنين دربابهاى بعدى در خوشرفتارى با پدر و مادر و فرزندان و حقوقشان بر يكديگر و منع از حقنشناسى، در آداب معاشرت و نيز، حق همسايه، آداب برخورد با دوستان و فضيلت آنان و اقسام دوستان و فضل دوست، اندازه دوستى، آداب و حقوق آن، و نهى از خودباختگى، وضع انس با دوستان و ديگر مسائل مربوط به روابط اجتماعى مى باشد.
جلد دوم، كه ادامه جلد اول است با سخنى از ناشر و مصحح شروع ميشود و داراى نود و شش باب است كه از باب سى و يكم شروع و باب نود و ششم به پايان مى رسد. در اين جلد نيز پيرامون مسائلى چون: معاشرت با يتيمان و خوردن مال ايتام و ثواب جا دادن و مهرورزى با آنها و عقاب آزار دادن آنان، در انصاف و عدالت، باب هديه و پيشكش، در آداب داشتن، و درباره كسى كه اندازه خود شناسد و از حد خود فراتر نرود، فضيلت رازدارى و نكوهش فاش كردن اسرار، در تواضع و فروتنى، مهربانى با خردسال و احترام سالمند و بزرگداشت مسلمان ريش سفيد، درباره كينه، دشمنى، كشمكش و تجاوزگرى با مردان، در كيفر بر گناه و ريزبينى مؤمنان، درباره ترسوئى، در ظلم و انواع ظلم، و مظالم عباد، و كسى كه مالى از غير راه حلال گرفته و در نا حق خرج كرده، و فساد در زمين، در شيوه نشستن و انواع نشستن و ديگرمسائل مى باشد.
در اينجا لازم است به ذكر چند نكته در مورد ترجمه اين كتاب توجه كرد:
1- سند احاديث متن عربى به اعتماد وجود آن در اصل براى اختصار ذكر نشده است.
2- نام مصادر حديث كه در متن با رمز از طرف مؤلف براى هر كتابى آمده در ترجمه نام كتاب ذكر شده تا براى خواننده روشن و واضح باشد.
3- اگر چند حديث از يك كتاب نقل شده پس از ذكر نام آن كتاب در حديث اول براى احاديث بعد، لفظ همان آورده شده است.
4- براى موارد ابهام حديث ميان دو هلالى شرحى مختصر گنجانيده شده است.
نسخه شناسى
كتاب حاضر توسط انتشارات اسلاميه در تهران به سال 1364 ش در دو جلد، چاپ اول آن انجام شده است.
در پايان هر جلد از كتاب يك فهرست از مطالب كتاب ديده مى شود.
