زادالمعاد؛ محمل دعاها و زیارت‌نامه‌های معتبر شیعه

نمايي از موزه و كتابخانه ملي ملك
خبرنگار : مرضيه منصوريان

در مراسم گرامیداشت میلاد فرخنده امام حسین(ع) از نسخه نفیس زادالمعاد نیز رونمایی شد و در معرفی این اثر از زادالمعاد به عنوان کتابی مشتمل بر دعاها و زیارت‌نامه‌های معروف شیعه یاد شد که این نسخه را وصال شیرازی با خط نسخ کتابت کرده است./
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، این نشست با حضور کارشناسان حوزه دین و پژوهشگراني چون حجت‌الاسلام سيد حسين شاه‌مرادی، کارشناس مسایل دینی، سید عبدالله انوار، پژوهشگر نسخ خطی، سید محمدمجتبی حسینی، مدیر عامل موزه و كتابخانه ملي ملك، عصر دیروز(چهارم مرداد) در موزه و کتابخانه ملي ملک برگزار شد.

در این برنامه، همزمان با پخش نماهنگ درباره این نسخه از کتاب و میرزا محمد شفیع وصال شیرازی، عنوان شد: زادالمعاد به عنوان کتابی مشتمل بر دعاها و زیارت‌نامه‌های معتبر شیعه است. این نسخه را كه وصال شیرازی با خط نسخ کتابت کرده، متعلق به میرزا حسین‌خان سپهسالار، صدراعظم ناصرالدین شاه بوده و در گردش ایام به دست حاج حسین ملک رسیده است که اكنون با شماره 137 در کتابخانه ملی ملک نگهداری می‌شود.

در بخش دیگری از این نشست سید عبدالله انوار، پژوهشگر و نسخه‌شناس، با اشاره به این که «در این مجلس نظاره‌گر یکی از پدیدارهای انسانی، یعنی کتابیم و گرانسنگی این موضوع ایجاب می‌کند ببینیم این پدیدار بزرگ چه جلوه‌گاهی از کدام امر انسانی است» گفت: روزی که ارسطو انسان را «حیوان ناطق» معرفی کرد، مراد او از لفظ ناطق، بیان عقل آدمی بود که بازتاب فرهنگ آن روز یونان است، اما به گفته فیلسوفان، لفظ و کلام اموري قارالذاتی‌اند که هیچگاه نمی‌توانند به صورت موجود همه عواملش تحقق و تقرر داشته باشند، در حالی که کتاب، آن امر قارالذاتی است که در یک مجموعه همه اجزای آن موجود است و عدم هیچگاه در آن راه ندارد. چنانچه فیلسوفان می‌گویند، عقل آدمی از جلوه‌گاه کلامی او برتری دارد زیرا در کلام با عدم روبه‌روییم اما در کتاب سروکار با وجود است.

وی افزود: اگر تعریف انسان را به جای «حیوان ناطق»، «حیوان کاتب» بگیریم و در هر دو این مباحث نظر به عقل داشته باشیم، متجلی کردن عقل به کتابت نسبت به کلام ارجحیت دارد.

انوار عنوان داشت: کتاب مشخصه فرهنگ اسلامی است و بنیانگذار این فرهنگ نیز معجزه خود را در کتاب می‌بیند و از آنجا که جلوه‌های کتابت و نوشتاری بر جلوه‌های کلامی بسی فزونی دارد، فرهنگ مبتنی بر نوشتار نیز بر فرهنگ متکی بر گفتار فزونی دارد.

پژوهشگر و نسخه‌شناس تاکید کرد: حال که فرهنگ عظیم اسلامی را شناختیم، باید دید این فرهنگ سترگ را چه کسانی پایه ریزی کرده‌اند و با نیروی فکر چه انسان‌هایی عرضه شده است. «ابن خلدون» فرهنگ شناس معروف عرب، ششصد سال پیش به صراحت گفت كه «هرچه فرهنگ اسلامي دارد، از نبوغ فکر ایرانی است.» جای تعجب است، عربی که همواره با شمشیر با ایرانی روبه‌رو است، بدون ابهام می‌گوید هرچه داریم، از فکر ایرانی داریم. اما اکنون این درخشندگی‌ها را از از نبوغ فکر عرب می‌دانند و رساله منتشر و این برگزیدگان ذهن بشری را به عنوان نوابغ فکر عربی به جهانیان معرفی می‌کنند.

وی اظهار داشت: در فرهنگ عظیم اسلامی تنها کتاب عرب، قرآن است که آن هم «کلام وحیانی» است و مفسران ایرانی نظير طبرسی‌اند که از هزاران سال پیش سعی داشتند این کلام وحیانی را به زبان ساده در دسترس مسلمانان قرار دهند.

وی در پایان اظهار داشت: حاج حسین ملک به دلیل تخصص و اطلاع وسیع و دقیق در فراهم‌آوری نسخ خطی، این کتابخانه را بر پا کرد و می‌توان گفت این کتابخانه بزرگترین کتابخانه نسخ خطی جهان است.

در بخشی دیگر از این نشست، حجت‌الاسلام شاه‌مرادي با اشاره به خصوصیات منحصر به فرد امام حسین(ع) از جمله تربت پاک آن حضرت و شفاعت وی که به اندازه شفاعت همه انبیا و اولیاست، گفت: پیامبر(ص) از امام حسین(ع) به عنوان چراغ هدایت و کشتی نجات یاد کرد، زيرا شیوه رفتاری و زندگی آن حضرت برای تمام انسان‌ها الگوست و کسانی که از سید و سالار شهیدان پیروی کنند، به سوی بهشت هدایت می‌شوند.

وی افزود: تمام زندگانی امام حسین(ع) الگوست؛ از چگونه زیستن تا چگونه مردن. نیاز است در این ایام و اعیاد شعبانیه، خود را قدری به آن حضرت نزدیک‌تر کنیم و با مطالعه چند کتاب و حدیث درباره سیره زندگانی آن امام بزرگوار با زوایای گوناگون شخصیتش بیشتر آشنا شویم.

در این مراسم، به مناسبت گرامیداشت میلاد امام حسین(ع) و بر اساس آیین سنتی ایرانیان، مراسم چاووشی‌خوانی و مولودی‌خوانی نیز برگزار شد.