مذمت فتوا دادن كسى كه اهليت آن نداشته باشد

مذمت فتوا دادن كسى كه اهليت آن نداشته باشد

چنان چه از آيات و اخبار ظاهر مى شود بدترين گناهان كبيره افترا بر خدا و رسول بستن است ، به آن كه حكمى از احكام الهى را كسى كه اهليت فهم آن حكم از آيات و اخبار نداشته باشد بيان كند، بدون آن كه نسبت دهد به كسى كه او اهليت اين امر داشته باشد.
پس اگر كسى خود اهليت اين فهم نداشته باشد اما از عالمى كه او را در اين مرتبه باشد و روايت كند كه از او چنين شنيده ام جايز است ، و به غير اين دو صورت هر چند موافق واقع گفته باشد خطا گفته است و گناه كار است ، و حق سبحانه و تعالى فرمايد: كيست ظالم تر از كسى كه افترا بر خدا بندد به دروغ . و مى فرمايد: آن جماعتى كه افترا بر خدا مى بندند روهاى ايشان سياه خواهد بود در روز قيامت . و آن جماعتى كه حكم به غير ما انزل الله مى كنند در يك آيه كافر فرموده . و در يك آيه ظالم فرموده ، و در يك آيه فاصق فرموده .
و به سند صحيح از عبدالرحمن بن حجاج منقول اس كه حضرت صادق عليه السلام فرمود: تو را حذر مى نمايم از دو خصلت كه در اين دو خصلت هلاك شده است هر كه هلاك شده است : زينهار كه فتوا ندهى مردم را به راءى خود، و زينهار كه عبادت نكنى خدا را به چيزى كه ندانى رضاى خدا در آن ، يا به دينى كه حقيقت آن را ندانى .
و به سند صحيح از حضرت امام محمد باقر منقول است : هر كه فتوا دهد مردم را به غير علم و هدايتى كه خدا او را كرده باشد، لعنت كنند او را ملائكه رحمت و ملائكه عذاب ، و به ملحق شود گناه آن كسى كه به فتواى او عمل نمايد.
و فرمود: حق الهى بر مردم آن است كه آن چه را دانند بگويند، و آن چه را ندانند توقف نمايند و ساكت شوند.
و حضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: هر كه عمل به قياس نمايد خود را و ديگران را هلاك مى كند، و هر كه فتوا دهد و ناسخ و منسوخ و محكم و متشابه قرآن را نداند خود هلاك شده است ، و ديگران را هلاك كرده است .
يا اءباذر ان حقوق الله جل ثناؤ ه اءعظم من اءن يقوم بها العباد، و ان نعمه اءكثر من اءن تحصيها العباد، ولكن اءمسوا تائبين ، و اءصبحوا تائبين .
اى ابوذر حقوق الهى بر بندگان و آن چه از بندگى او بر ايشان لازم است از آن عظيم تر است كه بندگان قيام به آن توانند نمود، و بندگى او را چنان چه سزاوار آن است به جا توانند آورد، به درستى كه نعمت هاى خدا از آن بيش تر است كه بندگان احصاى (21) آنها توانند نمود، پس چون در بندگى و احصاى نعمت و شكر آن آدمى عاجز است ، پس هر صبح و شام توجه كنيد، تا خداوند عالميان از تقصيرات شما بگذرد.
اين فقرا شريفه مشتمل است بر چند خصلت از مكارم خصال .

پاورقی

21- شمارش .