چکيده :
محمدتقی مجلسی مشهور به «مجلسی اول» از علمای قرن يازدهم هجری، در شرح کتاب حديثی آثار گران‌قدری به جای گذاشته است که از جمله آن‌ها روضه المتقين(شرح عربی من لايحضره الفقيه) و لوامع صاحبقرانی (شرح فارسی من لايحضره الفقيه) است.محمدتقی مجلسی در لوامع صاحبقرانی روايت‌ها را در سه محور کلی، بررسی صحت متن روايت، شرح ظاهر روايت‌ها و جمع و حل روايت‌های متعارض کاويده است. او برای احراز صحت متن از روش‌های توجه به نسخه‌های گوناگون، توجه به تقطيع روايت‌ها،توجه به تصحيف و تحريف، توجه به نقل به معنا و عرضه روايت‌ها بر قرآن بهره جسته است و در شرح ظاهر متن به بيان معنای لغوی و اصطلاحی کلمات و عبارت‌ها، به کارگيری قواعد عربيت در شرح و ترجمه روايت‌ها و گردآوری روايت‌های هم‌مضمون پرداخته است.او با تسلط کامل بر مفاد و مضمون روايت‌ها به سراغ شرح آن‌ها رفته است، و تا حد توان خود، در بيان معانی آن‌ها و جمع دلالی بين روايت‌های متعارض و کشف روابط بين آن‌ها از جمله عام و خاص، مطلق و مقيد، مجمل و مبين، و نص و ظاهر کوشيده است.او همچنين در مواردی معدود در مواجهه با تعارض‌های مستقر ميان آن‌ها قائل به ترجيح شده يا در عمل به آن‌ها قول به تخيير را پذيرفته است.
نویسندگان: عبدالهادی فقهی‌زاده* ، مرتضی قاسی حامد