محمد باقر مجلسی فرزند محمد تقی مجلسی در سال 1037 هجری چشم به جهان گشود، وی در خاندانی رشد یافت که از نیمه قرن پنجم هجری به مذهب تشیع روی آورده و در قرن دهم و یازدهم از دانشمندان معروف زمان خود بودند. پدر بزرگ محمد باقر، ملا مقصود از دانشمندان با تقوا و از مروجان مذهب تشیع بود و به خاطر کلام زیبا و اشعار دلنشین در محافل و مجالس به مجلسی لقب گرفت.
علامه مجلسی عالمی که سال‌های گرانبهای عمرش را صرف خدمت به شیعه و علوم اسلامی کرد و از این راه دانش فراوانی را در اختیار مسلمانان و حتی غیر مسلمان‌ها قرار داد. وی مجاهد راه علم و دانایی و از جمله علمای عصر صفوی است که با وجود برخورداری از علوم عقلی آن را رها کرد و برای احیای علوم نقلی به آیات و روایات روی آورد.
محمد باقر در چهار سالگی به درس و بحث روی آورد و در چهارده سالگی از ملاصدرا اجازه روایت دریافت کرد، گذشته از این در مکتب دانشمندانی چون شیخ حر عاملی، ملامحسن استر آبادی، ملامحسن فیض کاشانی، ملا صالح مازندرانی تلمذ کرده است به طوری که گفته اند شمار اساتید وی به بیست و یک استاد می رسد.
علامه علاوه بر علم و دانش در عرصه سیاست نیز فعال بود و پس از فوت مرحوم ملا محمد باقر سبزواری در سال 1090 به منصب شیخ الاسلامی دست یافت، علامه در این سال ها علاوه بر مبارزه علیه صوفیان با کشیشان دربار، بیگانگان، نمایندگان موسسات و شرکت های غربی به مبارزه با بت پرستان پرداخت و خدمات شایانی به مذهب حقه جعفری کرد.
علامه مجلسی به غیر از دایره المعارف بزرگ تشیع"بحارالانوار" کتبی مانند مرأة العقول فی شرح اخبار الرسول. در شرح اصول کافی، ملاذ الاخبار فی شرح التهذیب، شرح اربعین، الوجیزه فی الرجال، الفوائد الطریقة فی شرح الصحیفة السجادیة، رسالة الاوزان، المسائل الهندیه، رساله اعتقادات (750 سطر است و در یک شب نگاشته شده است)، رسالة فی الشکوک را نگاشته است.
تالیفات فارسی علامه مجلسی شامل حق الیقین، عین الحیاة ، حلیة المتقین ،حیوة القلوب، مشکوة الانوار ،جلاء العیون ، زاد المعاد ،تحقة الزائر، مقایس المصابیح ، ربیع الاسابیع، رساله در شکوک ، رساله دیات ، رساله در اوقات،رساله درجفر ،رساله در بهشت و دوزخ ،رساله اختیارات ایام ، ترجمه عهدنامه امیرالمومنین ـ علیه السّلام ـ به مالک اشتر ، مشکوة الانوار در آداب قرائت قرآن و دعا ، شرح دعای جوشن کبیر ، رساله در رجعت،رساله در آداب نماز ، رساله در زکوة است.
*بحار الانوار علامه مجلسی مجموعه‌ای گسترده از احادیث امامیه است
حجت الاسلام حبیب رضا ارزانی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان به خبرنگار خبرگزاری شبستان در اصفهان گفت: علامه مجلسی شیخ الاسلام استان اصفهان بود و در آن دوران استان اصفهان بسیار مهم و پایتخت تشیع بود و همه عزل و نصب های ائمه جمعه و علما زیرنظر وی صورت می گرفت.
حجت الاسلام ارزانی افزود: امروز کتاب های علامه مجلسی منبع بسیاری از کتاب های اسلام شناسی است.
وی افزود: بحار الانوار علامه مجلسی مجموعه‌ای گسترده از احادیث امامیه است به طوری که دائره المعارف بزرگ احادیث شیعه لقب گرفته است.
وی با تاکید بر تالیفات علامه مجلسی به ویژه کتاب بحارالانوار که سبب تثبیت مذهب تشیع شد، تصریح کرد: علامه مجلسی با کتاب بحارالانوار خود خدمت بزرگی را به دین مبین اسلام کرد و همه برنامه های دین مبین اسلام در کتاب بحارالانوار نهفته است.
*علامه مجلسی فردی متفکر و سیاستمدار بود
حجت الاسلام حسین بهشتی نژاد،مدیر کل تبلیغات اسلامی استان اصفهان به خبرنگار خبرگزاری شبستان در اصفهان گفت: تکیه علامه مجلسی از اماکن متبرکه اصفهان است که زائران بسیاری از داخل کشور و خارج کشور به آن مراجعه کرده و در آن زیارت و عبادت می کنند.
وی افزود:سخن گفتن درباره شخصیت بی نظیر علامه مجلسی کاری دشوار است اما باید شخصیت دینی و سیاسی وی توسط علما و محققان و کارشناسان مسائل اسلامی برای همگان تبیین شود.
وی با اشاره به تالیفات و نگاشته های علامه مجلسی گفت: علم علامه مجلسی در علومی مانند تفسیر، فلسفه و کلام بر کسی پوشیده نیست و تقریبا همه به علم این عالم بزرگوار واقف هستند.
گفتنی است، علامه مجلسی، سرانجام در 27 رمضان 1110 هجری قمری در زمان شاه سلطان حسین صفوی و در سن هفتاد و سه سالگی در اصفهان درگذشت و در جامع عتیق اصفهان، در جوار مرقد پدر بزرگوارش، جایی که امروزه «بقعه مجلسی» خوانده می شود، به خاک سپرده شد.
