حجت الاسلام محمد مهدی زارعی گلپایگانی روز پنجشنبه به مناسبت بزرگداشت علامه محمدباقر مجلسی به خبرنگار معارف ایرنا گفت: روح پژوهشگری که در علامه مجلسی بود، عظمتی به او داد که توانست کتاب بزرگ بحارالانوار را تالیف کند و بحارالانوار به عنوان یکی از آثار بسیار برجسته در تاریخ تشیع است و نباید اینگونه تصور کنیم که علامه مجلسی فقط به جمع آوری اخبار پرداخته است؛ اگر چه این مساله نیز مهم است.
وی در ابتدا گفت: علامه مجلسی از کودکی تحت تربیت پدر خود یعنی محمد تقی مجلسی بود و نقل می کند که از چهار سالگی در مسجد نماز شب می خواندم و بچه ها را با آیات و روایاتی که پدرم یادم داده بود موعظه می کردم.
استاد حوزه علمیه اصفهان افزود: مرحوم مجلسی اولین اجازه نقل حدیث خود را در سن 14 سالگی اخذ کرد. ایشان، یک شخصیت بسیار بزرگ و نویسنده بزرگترین دائره المعارف حدیثی، اخلاقی، تاریخی، علمی و تفسیری شیعه است به گونه ای که ملامحسن فیض کاشانی در اجازه ای که برای ایشان می نویسد، از وی تعبیر «جامع علوم عقلی و نقلی» می کند.
وی افزود: علامه محمدباقر مجلسی که به مجلسی دوم معروف است، در محضر بزرگانی چون پدرش محمدتقی معروف به مجلسی اول، مولی صالح مازندرانی شارح اصول کافی، ملامحسن فیض کاشانی، سیدعلی خان مدنی شارح صحیفه سجادیه و شیخ حر عاملی صاحب وسایل الشیعه پرورش یافت.
این پژوهشگر مذهبی افزود: امام خمینی (ره) در پاسخ به اشکال برخی افراد که به برخی احادیث بحارالانوار ایراد می گرفتند، چنین تعبیری داشتند که کتاب علامه گنجینه ای است که در آن تمام اخباری که به ائمه (ع) نسبت داده شده، جمع آوری شده و علامه مجلسی می خواستند این احادیث از دست نرود.
وی تاکید کرد: بنابر این، اگرچه ممکن است احادیثی وجود داشته باشد که به نظر خود علامه مجلسی نیز درست نباشد ولی مساله مهم جمع آوری احادیث بود.
زارعی در ادامه گفت: علامه مجلسی بدین سبب لقب علامه گرفت که در تمام علوم عصر خود جامعیت داشت و اگر این جامعیت نبود، تعبیر علامه در مورد ایشان سزاوار نبود و در نهایت می توانستند از ایشان به عنوان یک محدث یاد کنند ولی مجلسی نشان داد که در دانش های عصر خود جامعیت دارد و این جامعیت علمی را در موضوع معارف نقلی و حدیثی به کار بردند و این جامعیت، عظمت کار ایشان را در بحارالانوار نشان می دهد.
وی اضافه کرد: علامه در علومی مانند تفسیر، حدیث، فقه، تاریخ، رجال، کلام، درایه، صرف و نحو، معانی و بیان، لغت، و همچنین علوم عقلی، ریاضیات، منطق، جغرافیا و نجوم تبحر داشت.
این استاد حوزه گفت: علامه مجلسی شاگردان بزرگی داشت به گونه ای که میرزا عبدالله اصفهانی صاحب ریاض العلما و سید نعمت الله جزایری صاحب انوار نعمانیه معتقدند علامه بالغ بر هزار شاگرد تربیت کرده بود و برخی بزرگان مشخصات 220 نفر از شاگردان او را جمع آوری کرده اند.
وی افزود: حضرت امام (ره) اعتقاد داشتند که علامه مجلسی برای دین از امکانات سلاطین عصر استفاده کردند. به رغم اینکه دربار روی خوشی به ایشان نشان می داد و عنوان شیخ الاسلامی را به علامه مجلسی داد ولی زهد و پارسایی ایشان و ارتباطش با توده های مردم از نقاط برجسته زندگی علامه بود.
وی اضافه کرد: علامه مجلسی در مراسم تاجگذاری شاه سلطان حسین از وی می خواهد که نوشیدن مسکرات را که در آن زمان رایج شده بود، ممنوع و جنگ میان فرقه ها را متوقف کند. همچنین علامه با استفاده از موقعیتی که داشت با جریان تصوف که جامعه آن زمان را به یک جامعه بی روح و منزوی و فارغ از نشاط علمی تبدیل می کرد، مبارزه کرد و اجازه نداد این مساله در کشور فراگیر شود.
زارعی همچنین گفت: علامه مجلسی 49 کتاب به زبان فارسی نوشتند که این مساله بی سابقه است. چون در آن زمان علمای بزرگ معمولا به زبان عربی کتاب می نوشتند ولی علامه مجلسی احساس مسئولیت کرد که مسائل اعتقادی، اخلاقی و تاریخ تشیع را در قالب کتاب های فارسی و انتخاب احادیث و ترجمه آنها به زبان فارسی منتقل کند.
وی افزود: یکی از مشکلات ما این است که تولید های علمای ما با یک واسطه به مردم نرسیده است. یعنی بسیاری از علمای دین تحقیقات خوبی را انجام داده اند ولی تحقیقات آنها به زبان علمی و زبان عربی نوشته شده و به توده ها منتقل نشده است. به همین دلیل یکی از نکات درس آموز علامه این است که تعداد عناوین کتاب های فارسی ایشان بیشتر از عناوین کتاب های عربی است.
این پژوهشگر مذهبی اضافه کرد: ایشان معارف نقلی را با استفاده از معارف عقلی آن روزگار احیا کردند، در حالی که بسیار احادیث مورد توجه قرار نمی گرفت و توجه بیشتر مردم به سوی معارف عقلی بود و علامه مجلسی با جمع آوری، روایات بسیاری را که در حال از بین رفتن بود در قالب کتاب های کوچکی جمع آوری کرد.
زارعی گفت: از جمله آثار علامه محمدباقر مجلسی می توان به کتاب مرآت العقول اشاره کرد که شرحی بر اصول کافی و بررسی روایات کافی است. همچنین کتاب ملاذ الاخیار به معنی (پناهگاه نیکان) در شرح تهذیب الاخبار شیخ طوسی از اوست.
علامه مجلسی در سال 1037 هجری قمری متولد شد و در 27 رمضان 1111 چشم از جهان فرو بست و پیکر پاک ایشان را در کنار مسجد جامع اصفهان و جنب مدفن پدرش محمد تقی مجلسی به خاک سپردند.
فراهنگ(4)**1003**1569
انتهای پیام /*
