پرسش
هدف علامه مجلسی از جمع آوری احادیث ضعیف و صحیح در کنار هم چه بود؟ آیا ایشان فکر نمی کرد که این احادیث بعدها مبنای اشتباهات و برداشت های غلط دیگران گردد؟
پاسخ
هدف مرحوم علامه مجلسی، از تدوین کتاب ارزشمند بحار الانوار و یا سایر کتاب ها، گردآوری همه احادیث و روایات اسلامی بوده است تا اولا: یک دائرة المعارف از احادیث اسلامی عرضه کرده باشد. ثانیا: احادیث را از خطر از بین رفتن، حفظ نماید. ثالثا: کسی نتواند بعد از آن تاریخ، احادیث ضعیفی را کنار هم جمع کند و به نام شیعه، مطالبی بر علیه عقاید شیعه، منتشر سازد. نیز خود ایشان اعلام کرده است که در میان احادیث شیعه، هم حدیث ضعیف داریم و هم احادیث صحیح و از مجموع روایات است که حکمی استنباط می شود.
پس هر چه مرحوم مجلسی جمعآوری نموده است؛ از اعتبار برخوردار نیست و اصلا ما کتابی که منبع اصلی حدیث باشد و هیچ گونه حدیث ضعیفی، در او نباشد، نداریم.
علاوه بر این، وضعیت مرحوم علامه مجلسی در گرد آوری بحار الانوار بسیار متفاوت از شرایط عادی است. اگر بخواهیم کار ایشان را به امری محسوس تشبیه کنیم؛ مانند آن است که کسی جواهرات و طلاها، از جیبش به زمین ریخته شده و از سوی دیگر، راهزنان در تعقیب او هستند. عاقلانه ترین کار این انسان، آن است که جواهرات را با خاشاک و خاک های اطراف جمع کرده و با خود ببرد و در فرصت مناسب به تجزیه خاشاک از جواهرات بپردازد. زیرا اگر بخواهد در همان منطقه به تجزیه آنان بپردازد؛ ممکن است دشمنان و راهزنان سر رسیده و جواهرات را به یغما ببرند. از این جهت کار علامه مجلسی بسیار ارزشمند اشت و بر عهده محققین بزرگوار است که به تحلیل و اصطیاد روایات ارزشمند کتاب قدر بحار الانوار بپردازند. البته این تمثیل تا حدود زیادی، دیگر کتاب های روایی شیعه را هم شامل می شود.