نگاهي به زندگي علامه مجلسي

خبرگزاري فارس: علامه «محمدباقر مجلسي» در 27 رمضان المبارك سال 1037 ه.ق در اصفهان به دنيا آمد.

به گزارش خبرنگار فارس، علامه "محمد باقر مجلسي" كوچك‌ترين پسر علامه "محمدتقي مجلسي" ( در گذشته به 1070 ه.ق) عالم بزرگ روزگار صفوي بود. علامه "محمد تقي مجلسي" نه تنها پدر جسماني "محمد باقر" كه مربي روحاني وي نيز به حساب مي آيد، او ظاهرا در دوران تحصيل فرزند، مهمترين استاد او محسوب مي‌شود و خود فرزند بارها در اجازه نامه‌هايش به شاگردان و معاصران به بهره وري اش از محضر پدر تصريح مي‌كند. ميرزا "عبدالله اصفهاني"، صاحب رياض العلما كه شاگرد و دستيار علمي علامه "محمد باقرمجلسي" است كه از وي با عنوان استاد الاستاد ياد مي‌كند، مي‌نويسد كه وي علوم عقلي را نزد آقا حسين خوانساري و علوم نقلي را نزد پدرش آموخته است. علامه "محمد باقر مجلسي" از بسياري كسان اجازه روايت كتاب و حديث گرفته بود كه برخي از ايشان از مشايخ هم روزگار پدرش و برخي از هم روزگاران خود او بوده اند از اين شمارند: ملا "محسن فيض كاشاني" (درگذشته به 1091) ،ملا "صالح مازندراني" (درگذشته به 1080 )، شيخ "حر عاملي" (درگذشته به 1096)، ملا "محمد طاهر قمي" ( درگذشته به 1098 ). البته "مجلسي" خود در اجازه نامه اش به "اردبيلي"، نويسنده "جامع الرواة" مي‌نويسد: طرق من به مؤلفان آثار فراتر از شمار است. علامه "محمد باقر مجلسي" چنان كه خود تصريح كرده، با دانش هاي گوناگون آشنا بوده و در هر كدام دستي داشته است، با مراجعه به اجاره نامه هاي او بي هيچ ترديد مي توان دانست كه وي حتي علوم عقلي را نيز تدريس مي كرده است.شگفت نيست كه حكيم مايه ور و دانش شناسي چون ملا "محسن فيض كاشاني" در اجازه نامه به "مجلسي"، او را جامع علوم عقلي و نقلي خوانده است. بيشتر عمر "مجلسي" به تدريس و تحقيق و تاليف سپري شد و حتي در سفر حج يا در سفرهاي زيارتي به مشهد و عتبات عراق، اين بار را بر زمين نگذاشت و در دو دهه پايان زندگي هم كه مسووليت هاي رسمي مهمي را پذيرفته بود از نگارش و پژوهش باز نماند. مير "عبدالحسين خاتون آبادي", صاحب "وقايع السنين و الاعوام" كه در گزارش رخدادهاي سال 1098 به انتصاب علامه "محمد باقر مجلسي" به سمت شيخ الاسلامي در روزشنبه چهارم جمادي الاولي اشاره مي كند. درگزارش رخدادهاي سال 1037 چنين قلم زده است : تا حال كه روز پنجشنبه نوزدهم صفر است از سنه 1104 بحمدالله تعالي عامه و خاصه اهل روزگار از افادات وكتب او مستفيد مي شوند. پيش از "مجلسي", "آقا حسين خوانساري" يعني همان حكيم و فقيه بزرگواري كه به قول ميرزا "عبدالله اصفهاني مجلسي" در معقول شاگرد او بود, شيخ اسلام بود, وي در رجب 1098 درگذشت و چنان كه آمد در همان سال علامه "مجلسي", شيخ الاسلام شد.از خود علامه "مجلسي" گزارش هايي مبني بر ميل او به دوري از اين دستگاه منقول است. وي در اين دوران به وضعي شايسته به امور قضايي, رفع دعاوي مسلمانان, شركت در مراسم ديني نماز جمعه و جماعات و ديدار مومنان مي كوشيد و درعين حال در تدريس هم نهايت شوق را به كا مي برد, تاريخ شماري از اجازه نامه هاي علمي او به همين دوره باز مي گردد. سرانجام علامه "محمد باقر مجلسي" به تاريخ بيست و هفتم ماه رمضان 1110 ه.ق در اصفهان در گذشت. چنان كه گفته اند: ماه رمضان چو بيست و هفتش كم شد/// تاريخ وفات "باقر" اعلم شد. علامه "محمد باقر مجلسي" را در جوار آرامگاه پدر بزرگوارش, علامه "محمد تقي" در جايي كه امروز بقعه "مجلسي" خوانده مي شود, به خاك سپردند. "مجلسي" در كوتاه سخن, آموزگار و مروج بزرگ تعاليم ديني در روزگار خويش است. اگر مي نويسد, اگر وعظ مي كند, اگر شاگرد مي پرورد, اگر در منصب رسمي شيخ الاسلامي جاي مي گيرد, همواره به رسالت تعليمي و ترويجي خود در جايگاه يك عالم ديني مي انديشد. او تنها يك عبادت پيشه شب زنده دار نيست. بلكه در ژرف ترين چالش‌هاي نظري و ساحت انديشه ديني هم به چابكي اظهار نظر مي كند و انديشه گري تنها و منزوي و دوراز اجتماع هم نيست. بلكه در ميان مردم به سر مي برد و مردم را به اقامه نماز جمعه و شركت در عبادت و سكواي مذهبي و شب هاي احيا ترغيب مي كند و باورهاي اسلامي را برايشان گزارش مي‌كند و آداب ديني را به ايشان تعليم مي دهد. علامه "مجلسي" در حوزه درسي خود شاگردان بزرگ و شاخصي پرورد. "سيد نعمه الله جزايري" شماره شاگردان وي را افزون بر هزار دانسته است .حوزه درسي "مجلسي" از سال 1070 تا پايان عمر پر بركتش به مدت چهل سال, مبرزترين حلقه علمي اصفهان به شمار مي رفته است. ماده اصلي كتاب‌هاي "مجلسي", حديثي و موضوع آنها, كلام, فقه , اخلاق و تاريخ است. حضرت امام خميني(ره) درباره بحارالانوار نوشته مرحوم علامه مي‌فرمايند: بحار خزانه همه اخباري است كه به پيشوايان اسلام نسبت داده شده، چه درست باشد چه نادرست، در آن كتاب‌هايي هست كه خود صاحب بحار آنها را درست نمي‌داند و او نخواسته كتاب علمي بنويسد تا كسي اشكال كند كه چرا اين كتاب‌ها را فراهم كرد. پايان پيام/ش