قرآن‌محوري در بحارالانوار مشهود است

خبرگزاري فارس: حجت‌الاسلام سيدمحمدكاظم طباطبايي گفت: علامه مجلسي در موضوعاتي كه مطرح مي‌كند، ابتدا آيات قرآن را مي‌آورد و سپس به ذكر احاديث مي‌پردازد. اگر آيات قرآني را از بحارالانوار استخراج كنيم، يك تفسير مأثور قرآني به دست مي‌آيد.

خبرگزاری فارس: طباطبايي: قرآن‌محوري در بحارالانوار مشهود است

حجت‌الاسلام سيدمحمدكاظم طباطبايي در گفت‌وگو با خبرنگار آئين و انديشه فارس، با بيان اين نكته كه علامه مجلسي به عنوان بزرگ‌ترين نگارنده يك مجموعه حديثي، نزد عالمان شيعي و سني از جايگاه خاصي برخوردار است، گفت: اوضاع فرهنگ، اجتماعي و سياسي دوره علامه مجلسي مساعد بوده و اين موقعيت براي كمتر عالمي پيش آمده است. وي ادامه داد: دولت صفوي زمينه را براي گسترش معارف حديثي آماده كرده و به دليل اقدامات اخباريان، زمينه عرضه حديث فراهم بود. ضمن اينكه شخص علامه نيز از منظر هوش، استعداد، پشتكار و طراحي يك نظام معرفتي در رتبه بالايي قرار داشت. همه اين عوامل دست به دست هم داد تا بزرگ‌ترين جامع احاديث شيعي گردآوري شود. حجت‌الاسلام طباطبايي، علامه مجلسي را شخصيتي اخبارگرا دانست و گفت: با وجود اينكه علامه مجلسي شخصيتي اخبارگرا است و در دوره اخباري‌گرا زندگي مي‌كرد‌، اما به گروه اخباريان منسوب نيست. علامه مجلسي به دليل تسلط در مباني قرآن به گروه مجتهدان منسوب است. اين استاد دانشگاه، فعاليت‌هاي حديثي علامه مجلسي را گسترده ارزيابي كرد و افزود: بحارالانوار فقط يكي از كارهاي حديثي علامه مجلسي است. از جمله ديگر آثار مشهور ايشان مي‌توان به شرح‌نويسي حديث در كتاب «مرآة‌العقول» اشاره كرد. يكي ديگر از كارهاي بزرگ ايشان كه كم‌تر از آن صحبت شده است، ترجمه بيش از 70 متن روايي به زبان فارسي است. حجت‌الاسلام طباطبايي جمع‌آوري نسخ معتبر از مناطق مختلف جهان را يكي از بزرگ‌ترين كارهاي علامه مجلسي دانست و افزود: مرحوم مجلسي با تلاش مضاعف خود توانسته است بهترين نسخ موجود حديثي را در اختيار بگيرد. ايشان در بحارالانوار تلاش كرده تمام روايات شيعي و روايات مؤيّد شيعي از كتب اهل سنت را جمع‌آوري كند و تا 90 درصد نيز موفق بوده است. اين كارشناس علوم حديث با بيان اين نكته كه قرآن‌محوري در بحارالانوار كاملاً مشهود است، گفت: علامه مجلسي در موضوعاتي كه مطرح مي‌كند، ابتدا آيات قرآن را مي‌آورد و سپس به ذكر احاديث مي‌پردازد. اگر آيات قرآني را از بحارالانوار استخراج كنيم، يك فهرست قرآني و يك تفسير مأثور قرآني به دست مي‌آيد. طباطبايي ادامه داد: شروح حديثي، مباحث فقه الحديثي و بيان مبهمات قرآن و حديث در بحارالانوار موجود است و علامه مجلسي تخصص و مهارت لازم براي دست‌يابي به اين موضوعات را داشته است. علامه مجلسي براي موضوعات مهم، پرونده‌هاي منضبطي فراهم كرده است. حجت‌الاسلام طباطبايي با تأكيد بر اين نكته كه صدها موضوع در معارف ديني در بحار آمده است، گفت: علامه مجلسي پرونده‌اي را در فهم پيشينيان بيان كرده و به نظرات آنها پرداخته است. سپس افزون بر اين گزارش‌ها به نقد و اظهار نظر پرداخته است. علامه مجلسي براي اين كار، يك اصلوب و چهارچوب خاص را از ابتدا تا انتهاي بحارالانوار رعايت كرده است. نمودار درختي موضوعات و چينش درست آنها از نقاط قوت بحارالانوار است. حجت‌الاسلام طباطبايي در پايان با اشاره به برخي انتقادات موجود بر بحارالانوار گفت: استفاده از برخي منابع ضعيف، استنتاج از روايات معارض با عقل و برخي برداشت‌هاي خاص، از جمله نقدهاي وارد بر بحارالانوار توسط علمايي نظير علامه طباطبايي است. البته وجود اين اشتباهات جزيي نمي‌تواند خللي در عظمت بحارالانوار ايجاد كند و نافي تلاش‌هاي علامه مجلسي باشد. حجت‌الاسلام والمسلمين سيد محمدكاظم طباطبايي استاد دانشكده علوم حديث و از پژوهشگران مؤسسه دارالحديث است. وي دبير علمي اولين همايش بزرگداشت شيخ بهايي است و تاكنون كتب و مقالات فراواني را به رشته تحرير درآورده است. انتهاي پيام/ح