بحار الانوار

این کتاب تألیف علامه مجلسی، ملا محمد باقر بن محمد تقی مجلسی اصفهانی است که احادیث آنرا با دستیاری جمعی از فضلای تلامیذ خود گردآوری فرموده و آنگاه بیاناتی در توضیح احادیث و جمع بین متعارضات ایراد فرموده.مجلسی خود و پدرش از بزرگان علمای عصر صفویه، و مروجین آثار معصومین اند پدر شرح مبسوط و نافعی بر کتاب من لا یحضره الفقیه، نوشته و پسر، که علامه نامبرده است، کتب گرانمایه ای در حدیث تألیف نموده.که اهم آنها (مرآت العقول در شرح فروع و اصول کافی) است.که طی چهار مجلد بزرگ در ایران بطبع رسیده.و بحار الانوار، که در 26 جلد ترتیب یافته و معظم ترین کتاب حدیث در میان فریقین است.
مجلدات بحار الانوار بدینقرار است:
1 کتاب العلم و العقل و الجهل در 41 باب
2 کتاب التوحید در 31 باب
3 کتاب العدل و المعاد در 62 باب
4 کتاب الاحتجاجات و المناظرات در 30 باب
5 کتاب النبوة و قصص الانبیاء در 82 باب
6 کتاب تاریخ خاتم النبیین (ص) در 84 باب
7 کتاب الامامة در 150 باب
8 کتاب ما وقع من الجور علی الائمة (المحن و الفتن) در 69 باب
9 کتاب تاریخ امیر المؤمنین در 129 باب
10 کتاب تاریخ فاطمة و الحسن و الحسین (ع) در 50 باب
11 کتاب تاریخ السجاد و الباقر و الصادق و الکاظم (ع) در 46 باب
12 کتاب تاریخ الرضا و الجواد و النقی و العسکری (ع) در 40 باب
13 کتاب تاریخ الحجة المهدی (ع) در 37 باب
14 کتاب السماء و العالم در 223 باب
15 کتاب الایمان و الکفر در 144 باب/1 کتاب العشره در 107 باب
16/2 کتاب الاداب و السنن در 67 باب
17 کتاب المواعظ در 34 باب
18 کتاب الطهارة و الصلوة در 188 باب
19 کتاب القرآن و الدعاء در 131 باب
20 کتاب الزکوة و الصدقة و الخمس و الصوم در 115 باب
21 کتاب الحج و العمرة و احوال المدینه در 87 باب
22 کتاب المزار در 69 باب
23 کتاب العقود و الایقاعات در 128 باب
24 کتاب الاحکام در 49 باب
25 26 کتاب الاجازات در 163 باب
که مجموع ابواب مجلدات نامبرده 2489 باب است.
در جلد اول چاپ کمپانی، شرح حال تحقیقی و مفصلی از مجلسی بقلم محدث نوری (صاحب مستدرک الوسائل) آمده است که طی آن از خاندان و اساتید و شاگردان مجلسی نیز گزارش داده است .
نام این رساله (الفیض القدسی) است.
نیز شخصی بنام شیخ محمد جواد اصفهانی فهرست ابواب بحار را (با تعیین صفحات آن از چاپ کمپانی) در رساله ای موسوم به (مفتاح الابواب) تدوین و انتشار داده و با این کار زحمت پیدا کردن مطلب مورد نیاز مراجعین را آسان ساخته است.
این کتاب «بحار» ، شامل احادیث اعتقادی، و تواریخ، و قصص انبیاء و ائمه اطهار، و ابواب مختلف فقهی است که در قسمتهای تاریخی آن، از کتب اهل سنت، فراوان اخذ و نقل شده است .
در قسمت اعتقادات، خاصه در مبحث امامت.اقوال مخالفین و اجوبه اساطین شیعه را نقل می سازد .و در قسمت (السماء و العالم) جلد چهاردهم بذکر اقوال حکماء و اطباء و تطبیق اقوال آنان با روایات بیاناتی ایراد فرموده.
و بطور کلی در عده ای از مجلدات آن، بیاناتی در توضیح مشکلات، و جمع متنافیات احادیث، افاده نموده که تبحر ویرا در فنون ادب، و علوم تفسیر و حکمت و کلام، می رساند.و خلاصه می توان گفت که بحار گنجینه بزرگ و ذیقیمتی است که مؤلف علامه در جمع و تدوین آن، رنج فراوان برده و در نتیجه منت بزرگی بر عالم تشیع گذارده.
با این مزایا باید اذعان کرد که چون نظر مؤلف، جمع و ضبط احادیث بوده (و حقا از عهده این مهم در آمده)، قهرا اخبار ضعافی در مطاوی ابواب مختلف آن، دیده می شود.
البته وظیفه مبلغین است، که در منقولات آن، با نظر دقیقتری ملاحظه نموده.و رشد و نبوغ خود را در استخراج در راین بحار، نمودار سازند.
این کتاب یکبار توسط حاج محمد حسین امین الضرب و بهزینه وی ضمن 25 جلد بزرگ (که گاهی چند جلد آن یکجا تجلید شده) در تهران با چاپ سنگی مرغوبی انتشار یافته و دیگر بار در تبریز نیز در 25 جلد و اخیرا ضمن بیش از یک صد جلد در دست انتشار است.که بحمد الله چاپ آن به پایان رسیده.و در مجلدات اجازات (که آخرین جلد بحار است) دستخط اجازات علمای امامیه را گردآوری و شرحی درباره رجال مجاز بیان گردیده.