ميرزا علاء الدين گلستانه

سيّد علاء الدين محمّد ، فرزند شاه سيّد ابو تراب محمّد على قاضى است . از تاريخ تولّد وى ، اطّلاعى در دست نيست و از استادانش فقط علّامه محمّدباقر مجلسى را مى شناسيم كه با خاندان گلستانه ، وصلت نيز داشته است . از ايّام جوانى و تحصيل وى نيز اطّلاعى در دست نيست ؛ ولى در اواخر عمرش از عالمان موجّه و مورد توجّه مردم و حاكمان صفوى در اصفهان به شمار مى رفته ، به طورى كه دو بار به وى سمت وزارت پيشنهاد شده ؛ ولى وى از شدّت پارسايى و تقوا ، از پذيرش آن ، خوددارى ورزيده است . آن چنان كه از كتب تاريخ عصر وى به دست مى آيد ، وى در اصفهان ، مشغول اُمورات شرعى و تبليغ احكام دين بوده و روزگار خود را با شرح و تفسير احاديث معصومان عليهم السلام سپرى مى كرده است .

ميرزا علاء الدين گلستانه برادر زن علامه محمد باقر مجلسي است از فضلاي معروف دوران صفوي است شرحي بر نهج البلاغه دارد كه نمونة از علو مقام و استادي اوست.

حزين در تاريخ خود در فصل (ذكر معدودي از افاضل معاصرين) مي‌گويد:
«ديگر عمده السادات ميرزا علاء الدين محمد معروف به گلستانه است از افاضل و اتقياء بود و با والد مرحوم اختصاص تمام داشت به عبادت و افاده بسر مي‌برد و بر كتب متداوله شرعيه تعليقات دارد و روزگار به آسودگي و عزت داشت در همان اوان او نيز در گذشت و اولادش به مناسب ديواني آلوده شدند ايشان را آن عزت و احترام نماند»

آثار

1- بهجة الحدائق ، که شرح صغیر نهج البلاغه است .

2- ترتیب مشیخة من لایحضره الفقیه ، که بطرزی عجیب مرتبش کرده و یک نسخه از آن در کتابخانه ٔ سپهسالار تهران موجود است .

3- حدائق الحقایق فی شرح کلمات کلام اﷲ الناطق ، که شرح کبیر نهج البلاغه و بیشتر از همه دلیل تبحر و تفنن مؤلف خود بوده ، و لکن موفق به اتمام آن نشده و به گفته ٔ ذریعه تا مقدار کمی بعد از خطبه ٔ شقشقیه در سه مجلد تألیف یافته است .

4- روضة الشهداء و شرح الاسماء الحسنی .

5- منهج الیقین ، و آن شرح رساله ای است که حضرت صادق (ع ) برای اصحاب خویش نوشته و به مداومت و نظر کردن و عمل کردن به آن امر فرموده . و این کتاب علاءالدین شبیه کتاب عین الحیاة آیزنه اش مجلسی دوم است . وی در بیست وهفتم شوال 1100 هَ . ق . درگذشت . ولکن شیخ علی حزین (متولد 1103) گوید من در سفر خود علأالدین گلستانه را دیدم و با پدرم یگانگی داشته ، و گفته ٔ حزین قول دیگری را درباب وفات وی که 1110 هَ . ق .است تأیید میکند.

وفات

سال 1100 یعنی آخر قرن یازدهم در اصفهان وفات نموده است.