مشکاة الانوار

این کتاب یکی از آثار و تألیفات علامه ملا محمد باقر مجلسی است.

مشکات الانوار چراغدان نور الهی است، چراغدانی که از نور آیات قرآن و کلام اهل بیت (ع) بهره گرفته است.

انگیزه نگارش

برخی این اثر را خلاصه ی کتاب عین الحیاة می دانند. محمد باقر بن محمد تقی مجلسی چنین می گوید: به دلالت آیات بینات و هدایت روایات واضحة الدلالات، چنین معلوم گردیده که نماز و تلاوت قرآن و دعا از اعظم عبادت بدنیه اند و چون شرایط و آداب و اسرار نماز در رساله ترجمة الصلوة بیان شده چنین به خاطر فاتر رسید که رساله ای در بیان فضیلت قرآن مجید و فضایل سور کریمه ی آن – که از طریق اهل بیت (ع) منقول گردیده باشد - وشرایط و آداب تلاوت و فضیلت دعا و شرایط و آداب و وظایف قلبیه و بعضی از اذکار ضروریه و ادعیه و تعقیبات مختصره – که به اسانید معتبره منقول گردیده – نوشته شده است.

معرفی اجمالی نویسنده:

علامه ملا محمد باقر مجلسی در دار السلطنه اصفهان متولد شد. تولد ایشان در خانواده ی علم و فضیلت و در عصر مرجعیت میرداماد فقیه و فیلسوف نامی اتفاق افتاد. علامه مجلسی در اواسط نیمه دوم سده ی یازدهم هجری و ده سال اول سده ی دوازدهم مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامی شیعه امامی، و شیخ الاسلام اصفهان و سرآمد علمای آن شهر عالم پرور بوده است. علامه سومین پسر ملا محمد تقی مجلسی است که او نیز از مفاخر علمای شیعه است و در اواخر حکومت صفویه با پشت کار فوق العاده و حوصله پر توانش توفیق یافت از راه تألیف و تصنیف کتابها و تدریس علوم و فنون اسلامی و تعلیم و تربیت شاگردان بسیار و اداره امور دینی شیعیان عصر خویش، آن چنان خدمت مثبت و سازنده ای به مردم مسلمان و شیعه ایران کند که هیچ مرجع روحانی دیگری چنین توفیقی نیافته است. بیشتر تحصیلات او در علوم دینی در خدمت پدر بزرگوارش بود و از دیگر استادان او می توان به ملا محمد صالح مازندرانی که شوهر خواهرش بود، ملا حسنعلی شوشتری، میرزا رفیع الدین طباطبائی نائینی، شیخ عبدالله بن شیخ جابر عاملی، ملا محسن فیض کاشانی، سید میرزای جزائری و ... اشاره کرد و از شاگردان علامه مجلسی می توان به سید نعمت الله جزایری – میر محمد صلح خاتون آبادی – حاج محمد اردبیل – میر محمد حسین خاتون آبادی – ملا محمد مجلسی ( پسر عموی علامه ) و ... اشاره کرد. علامه مجلسی دو همسر داشته است که از همسر اول صاحب یک پسر و دو دختر شد و از همسر دوم خود صاحب یک پسر و یک دختر شد. گفته شده که علامه همسر سومی هم داشته که از آن صاحب دو پسر و دو دختر شد. علامه در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هـ.ق در اصفهان شهر خود به جهان باقی شتافت. ایشان را در کنار مسجد جامع، پایگاهش و نزدیک خانه اش، جنب پدر علامه اش ملا محمد تقی مجلسی مدفون کردند. آرامگاه او در کنار مسجد جامع اصفهان واقع است.

ساختار بندی کتاب

این کتاب شامل 3 تنویر به شرح زیر است:

1. تنویر اول: در بیان فضیلت قرآن و حامل آن

: شامل 9 کوکب:

کوکب اول: در بیان فضیلت قرآن
کوکب دوم: در بیان فضیلت حامل قرآن
کوکب سوم: در بیان صفات قراء قرآن و اصناف ایشان
کوکب چهارم: در بیان آداب خواندن قرآن
کوکب پنجم: در کیفیت ختم قرآن
کوکب ششم: در ثواب تعلیم و تربیت و حفظ قرآن
کوکب هفتم: در ثواب قرائت قرآن
کوکب هشتم: در بیان فضیلت تلاوت قرآن و نگاه داشتن قرآن
کوکب نهم: در بیان فضایل و فواید بعضی از آیات و سور کریمه ی قرآنی
2. تنویر دوم: در بیان فضل دعا و شرایط و آداب آن

: شامل 3 نجم:
نجم اول: در بیان فضیلت دعا و فواید آن
نجم دوم: در توضیح مجملی از شرایط و آداب دعا
نجم سوم: در بیان سبب مستجاب نشدن بعضی از دعاها
3. تنویر سوم: در ذکر بعضی از اذکار و دعوات و تعقیبات

شامل دو باب:
باب اول: در بیان فضیلت اذکار شامل شش فصل:
فصل اول: در فضیلت تسبیحات اربع
فصل دوم: در ثواب تهلیل است و ثواب آن
فصل سوم: در فضیلت سبیح است
فصل چهارم: در فضیلت تحمید و انواع محامد
فصل پنجم: در فضیلت استغفار
فصل ششم: در فضیلت اذکار متفرقه
باب دوم: در بیان اذکاری که مخصوص وقتی چندند شامل 7 فصل:
فصل اول: در تعقیب نماز صبح و شام و اذکاری که در صبح و شام باید خواند.
فصل دوم: در اذکار و ادعیه ای که در عقب هر نماز باید خواند
فصل سوم: در تعقیب مخصوص نماز ظهر
فصل چهارم: در بیان تعقیب مخصوص نماز عصر
فصل پنجم: در بیان تعقیب مخصوص نماز خفتن
فصل ششم: در بیان سجده شکر
فصل هفتم: در بیان اذکاری که در هنگام خواب باید خواند.
منـابـع

مشکاة الانوار / علامه محمد باقر مجلسی