علامه مجلسی؛ عالم جامع محاسن و فضائل عظيمالشأن
۳۰ مردادماه بهانهای است تا در گذر زمان از عالمی بزرگ و محققی فقيه ياد كنيم كه خدمات بسياری به جامعه اسلامی كرد؛ علامه مجلسی مصداق جامع محاسن است.
گروه اجتماعی: 30 مردادماه بهانهای است تا در گذر زمان از عالمی بزرگ و محققی فقيه ياد كنيم كه خدمات بسياری به جامعه اسلامی كرد؛ علامه مجلسی مصداق جامع محاسن است.
علامه محمدباقر مجلسی فرزند محمدتقى مجلسى از محدثين بزرگ عالم تشيع است و بزرگان دين از ايشان با عناوين عالم، فاضل، ماهر، محقّق، مدقّق، علّامه، فهامّه، فقيه، متكلّم، محدّث، جامع محاسن و فضائل عظيمالشأن ياد میكنند.
علامه مجلسى براى زنده نگهداشتن دين اسلام خدماتى ارزندهای انجام داده است و از جمله آثار ارزشمند وی میتوان به كتاب بحارالانوار شامل 25 جزء كه در 110 جلد چاپ شده است، مرأةالعقول فى شرح اخبار آل الرسول در شرح كافى در 24 جلد چاپ شده، ملاذ الاخبار در شرح كتاب تهذيبالاخبار، اربعين، الفوائده الطريفه در شرح الصحيفه، رسالة الاعتقادات، عين الحياة، حق اليقين، حليةالمتقين، جلاء العيون، زاد المعاد، مشكاةالانوار، الوجيزه فى الرجال و بيش از پنجاه كتاب فارسى و عربى ديگر اشاره کرد.
شيخ محمد باقر مجلسی(ت 1110 ه. ق.) در كتاب ارزشمند «بحار الانوار الجامعه لدرر الاخبار الائمه الاطهار» در جلد هفدهم، نخستين باب را به اعجاز قرآن اختصاص داده است به ذكر وجوه اعجاز قرآن ميپردازد. ايشان در ذيل آيه شريفه «فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكافِرِينَ؛ پس اگر چنين نكنيد ـ كه هرگز نخواهيد كرد ـ از آتشى بترسيد كه هيزم آن، بدنهاى مردم (گنهكار) و سنگها است و براى كافران آماده شده است»، (بقره/ آيه 24) میگويد كه آيه دلالت بر اعجاز قرآن و درستى رسالت پيامبر اسلام(ص) دارد زيرا پيامبر(ص) مشركان را به مبارزه در همانند آورى قرآن دعوت كرد و سپس اعلام كرد اگر نتوانستيد كه هرگز نمیتوانيد مانند قرآن را بياوريد، حكايت از اعجاز قرآن دارد و تعبير «لن تفعلوا» تأكيد رسایى در آن است كه در آينده هم قطعاً نميتوانيد مانند قرآن را بياوريد و خود خبر غيبى از آينده است.
علامه مجلسى در ذيل آيه شريفه: «أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً؛ آيا درباره قرآن نميانديشيد؟ اگر از سوى غير خدا بود، اختلاف فراوانى در آن مييافتند»، سوره نساء/آيه 82)، اشاره به اعجاز قرآن در سلامت آن از هرگونه عيبى و كاستى مینمايد و میگويد: جمعى از متكلمين در مورد آيه شريفه معتقدند كه مراد از سلامت قرآن، آن است كه قرآن كتاب بزرگى است كه مشتمل بر علوم فراوانى است. اگر قرآن از نزد غير خدا بود هر آينه در آن كلمات متناقض يافت میشد زيرا لازمه هر كتاب بزرگى كه در موضوعات گسترده است، وجود تناقض است و حال آنكه چنين تناقض و اختلافى در قرآن وجود ندارد، دليلى بر اعجاز آن است. علّامه مجلسى مراتب تحدی پيامبر(ص) به قرآن را به تحدى به كل قرآن، تحدى به 10 سوره، تحدى به يك سوره و تحدى به كلامی مانند قرآن میداند.
دعوت به آوردن مراحل چهارگانه ذكر شده براى كسى كه همانند پيامبر(ص)، امّى باشد و نزد كسى تعليم نديده باشد و سپس در سوره يونس، معارضه به حتى سوره واحد از هركسى كه میخواهد باشد، امّى يا غير امّى، تحدى همه مردم به كمك يكديگر در آوردن مانند قرآن. مرحوم مجلسى با بيان نظر برخى از علماء در بحث اعجاز قرآن، مهمترين و شاخصترين اعجاز قرآن را در فصاحت و بلاغت آن ميداند.
عموم علماء از عامّه و خاصّه بر آن هستند كه اعجاز قرآن به جهت فصاحت بالای قرآن و همين طور بلاغت اعلى آن است، آن چنانكه فصحاء عرب و علماء زبانشناس، بر آن اعتراف دارند و آنان كه احاطه كامل بر ساختار زبان دارند. همچنين از وجوه اعجاز قرآن، اشتمال قرآن بر اخبار غيبى نسبت به گذشته و آينده است، همچنين دارا بودن قرآن بر مطالب دقيق علمى الهى، نسبت به مبدأ و معاد و دارا بودن قرآن از مكارم اخلاق و بيان حكمتهاى علمى و عملى ... و همچنين دورى قرآن از هرگونه ناسازگارى با توجه به گستردگى قرآن و ... ولكن وجه اول، از همه سزاوارتر است. (برگرفته از كتاب «اعجاز القرآن در نظر اهل بيت عصمت(ع) و بيست نفر از علماى بزرگ اسلام»، تأليف سيدرضا مؤدب».