زاد المعاد
اثر علامه محمد باقر مجلسى، كه شامل ادعيه و اعمال كثيرهاى كه دربارهى ايام و ليالى در كتب ادعيه، وارد شده مى باشد وى اين كتاب را در سال ١١٠٧ ق يعنى در اواخر عمر شريفشان به زبان عربى نوشته اند. در پايان اين كتاب ، كتاب ديگرى وجود دارد كه در حاشيه ى زاد المعاد چاپ شده بوده، تحت عنوان مفتاح الجنان پيرامون تعقيبات نمازها و زيارات مختلفى كه درباره ائمه و اعمال مربوط به اماكن مشرفه آنان و دعاهايى كه در دفع بعضى از امراض و آلام از اهل بيت به سند صحيح وارد شده است مىباشد. آقاى علاء الدين أعلمى محقق اين كتاب شريف مىباشد كه در تاريخ ١۴٢٣ ق در باره شخصيت مولف تحقيق نموده و در ابتداى كتاب زاد المعاد نوشته اند.
انگيزه تاليف
مولف مى گويد كه: چون از ائمه معصومين ادعيه و اعمال كثيرى نقل شده و من هم اكثر آنها را در كتاب بحار الانوار جمع كردهام و ديدم كه تحصيل آنها و عمل به آن براى اغلب مردم به سبب اشتغال آنان به مشاغل دنيوى ، ميسر نيست لذا دوست داشتم كه در اين رساله، منتخبى از اعمال سنت و فضائل ايام و ليالى شريفه و اعمالى كه به سند صحيح و معتبر وارد شده را بياورم تا عامهى مردم از بركات آن محروم نمانند.
ساختار و محتوا
كتاب ابتدا با ترجمهاى راجع به علامه مجلسى توسط آقاى اعلمى آغاز مىگردد و سپس مقدمهاى از مولف ذكر مىشود درباره اينكه به چه علت اين مجموعه را گردآورى كرده و اينكه آن را تحفهاى دانسته كه مورد قبول شاه سلطان حسين موسوى حسينى صفوى بهادرخان واقع شود. بعد از اين مقدمه اصل كتاب زاد المعاد در ١۴ باب و يك خاتمه ادامه مىيابد . و در ادامه ، كتاب مفتاح الجنان كه در حاشيهى زاد المعاد بوده به آن اضافه مىشود . در آخر كتاب دو فهرست از مطالب دو كتاب مشاهده مىشود. در ٩ باب اول زاد المعاد از فضيلت و اعمال ماههاى قمرى مطالبى عنوان شده و در باب دهم اعمالى را ذكر مىكند كه در همه ماهها مشترك باشد مانند دعاهايى كه هنگام رويت هلال ماه وارد شده است . در باب يازدهم زياراتى كه در مورد رسول اكرم و ائمه هدى صلوات الله عليهم وارد شده و در ابواب قبلى ذكر نگرديده را متذكر مىشوند . باب سيزدهم متعلق است به احكام اموات و آداب هنگام احتضار و غسل و دفن ميت و بالاخره در باب آخر مجملى از احكام زكات و خمس و اعتكاف را بيان مىكنند. اما در خاتمهى، به بيان كفارات مىپردازد. مفتاح الجنان كه در حاشيهى زاد المعاد آمده بود ، بهطور مستقل در پايان كتاب زاد المعاد ذكر شده است و در مورد مسائلى چون تعقيبات نمازهاى يوميه و دعاها و مناجاتهايى كه از آنان نقل شده مانند دعاى مشلول و عشرات ، سمات ، جوشن كبير ، صباح و غيره و مناجات هايى مانند تائبين ، شاكين ، راغبين، شاكرين ، مريدين و غير از آن آورده است. همچنين در زيارات ائمه و اعمال اماكن مقدسهاى چون مسجد كوفه، مسجد سهله و ديگر اماكن متبركه به علاوه در مورد دعاهايى كه در دفع امراض و اسقام وارد شده است ، دعاهايى را ذكر كرده است. در پايان كتاب طلسمهايى در قضاى حوائج و ايام هفته براى دفع آفات و بلايا ذكر شده است .
نسخه شناسى
اين كتاب توسط انتشارات موسسه اعلمى در بيروت به سال ١۴٢٣ ق به چاپ رسيده است.
منبع
متن و مقدمه ى كتاب