مقصد اول : در احتراز از طولامل

مقصد اول : در احتراز از طول امل

بدان كه مفاد اين نصايح شافيه ، اهتمام در عمل ، و احتراز از طول امل است ، و طول امل از امهات صفات ذميمه است ، و مورث چهار خصلت است :
اول : كسل و ترك طاعت ، زيرا كه شيطان او را از اين راه فريب مى دهد، كه فرصت بسيار است و عمر دراز است ، و در هنگام پيرى عبادت مى توان كرد، ايام جوانى را صرف عيش و طرب مى بايد كرد.
دوم : آن كه باعث ترك توبه مى شود، و تاءخير مى كند توبه را به گمان اين كه مهلت خواهد يافت ، تا مرگ به ناگاه او را بگيرد و مهلت ندهد.
سوم : آن كه باعث حرص بر جمع مال ، و تحصيل امور لازمه آن مى شود، براى آن كه چون گمان عمر بسيار به خود دارد، به اندازه آن تحصيل مايحتاج خود مى كند، چون اعتماد بر خداوند خود ندارد، و نمى داند كه اگر خدا خواهد او را زود فقير مى كند، و آن چه تحصيل كرده است به كار او نمى آيد. و اگر خدا مصلحت داند اگر به كار خدا باشد خدا او را توانگر مى كند.
چهارم : آن كه باعث قساوت قلب و فراموشى آخرت مى گردد، و اين صفات ذميمه مايه شقاوت ابدى است .
چنان چه از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به اسانيد معتبره منقول است كه خصلتى كه از آن بيش تر بر شما مى ترسم دو خصلت است ، يكى متابعت خواهشهاى نفس كردن ، و يكى طول امل ، اما متابعت هواى نفسانى پس آدمى را از قبول حق و متابعت آن منع مى كند و باز مى دارد، و اما طول امل پس موجب فراموشى آخرت مى گردد.
و ايضا از آن حضرت منقول است : هر كه املش دراز است عملش نيكو نيست .
و از حضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم منقول است كه صلاح اول اين امت به زهد و يقين است ، و فساد آخر ايشان به بخل و طول امل است . و از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام منقول است كه بسيار ياد كنيد مرگ را، و بيرون آمدن از قبرها را، و ايستادن نزد خداوند خود را در مقام حساب ، تا مصيبتهاى دنيا بر شما آسان شود.
و فرمود: هر كه فردا را از عمر خود حساب كند، مصاحبت مرگ را نيكو نكرده است ، و او را نشناخته است .